Sống Xanh 24h

Khi vào trang Tâm An trên facebook (FB), tôi hoàn toàn bị cuốn hút vào những câu chuyện đời thường của cô gái nhỏ tên thật là Phạm Thị Thanh Loan 28 tuổi đang sống ở vùng Tây Bắc. Quê Đăk Lăk, từng sống ở Hà Nội 5 năm để làm nghề thiết kế và làm chủ một quán chay, khi muốn trở về quê nhà sống thì Tâm An nhận được lời đề nghị làm quản gia cho một homestay ở bản làng Ý Linh Hồ thuộc thị trấn Sapa tỉnh Lào Cai. Bên cạnh công việc chính, Tâm An cùng với bạn mở cửa hàng bán quà tặng làm bằng vải dệt nhuộm thủ công và tự làm những video về ẩm thực Tây Bắc mang tên Bếp trên đỉnh đồi.

Tâm An là một cô gái yêu thiên nhiên, hoà nhập với đời sống giản dị của người dân sắc tộc H’Mong ở địa phương với những câu chuyện đời thường đượm tình yêu thương con người. Đọc những câu chuyện em viết và xem các clip Bếp trên đỉnh đồi, độc giả sẽ thấy tâm thái mình bình an và ước muốn có được một cuộc sống xanh giữa thiên nhiên như em.

Sống với mẹ thiên nhiên: cơ hội không thể chối bỏ

“Amazon cháy rừng đã nhiều ngày nay… New Zealand đang thực hiện trồng 1 tỷ cây xanh để chống lại việc biến đổi khí hậu. Đâu đó nhiều nơi đang giảm thiểu ống hút nhựa, cốc nhựa 1 lần. Đâu đó nhiều nơi đang giảm thiểu túi nilong, thay bằng lá chuối, túi giấy. Đâu đó nhiều nơi đang ăn uống lành mạnh hơn, giảm thiểu thịt công nghiệp. Đâu đó nhiều thương hiệu thời trang bắt đầu để ý đến những loại vải thân thiện với môi trường. Các cậu có ý định và định làm gì chưa??? Các cậu hãy thử 1 lần trong đời làm những điều này nhé:
1. Mặc trên mình 100% trang phục đến từ tự nhiên hoặc đồ tái chế;
2. Đứng trước rừng nhắm mắt, hít thật sâu và cảm nhận;
3. Ôm 1 thân cây lớn, nhắm mắt vào, áp trái tim mình sát vào cây, thì thầm: ” Tớ yêu cậu lắm”;
4. Ngắm thật kĩ 1 bông hoa dại giữa rừng;
5. Bốc 1 nắm đất giữa rừng nâng niu và cảm nhận độ ẩm mềm;
6. Hát thật to giữa rừng, giữa thung lũng, không sợ ai nghe thấy, không sợ ai phán xét, khen chê;
7. Ăn quả rừng, như sung rừng, ổi rừng… và đừng quên hãy trồng ít nhất 1 cây rừng.

Con người sinh ra đã có mối liên quan mật thiết với thiên nhiên, được thừa hưởng những điều tốt lành của thiên nhiên mang lại… đừng đánh mất cơ hội của chính mình” (trích FB Tâm An)

* Đọc các tớt của em viết trong năm 2018 và gần đây, chị thấy em luôn cổ vũ cho cuộc sống xanh: yêu thiên nhiên, yêu con người và tự tay làm ra những sản phẩm organic không huỷ hoại môi trường, những món ăn có đủ chất dinh dưỡng trồng từ đất, điều gì đã thúc đẩy em chọn lựa cuộc sống như vậy?

Điều khiến em lựa chọn cuộc sống như hiện tại vì em yêu thiên nhiên, yêu rừng, yêu làm vườn và muốn được sống nơi không khí trong lành. Cuộc sống ở Tây Bắc nơi em ở rất thú vị: được sống gần người dân trong bản, hằng ngày chơi đùa cùng tụi nhỏ, hàng xóm láng giềng giúp đỡ lẫn nhau, được mọi người trong bản chia sẻ cho những văn hóa, truyền thống của người H’Mong như nhuộm vải từ củ nâu, từ lá chàm và được đi hái rau rừng, hái quả trong rừng.

* Những cô gái trạc tuổi em thường quan tâm đến tình yêu (nam nữ) và chú trọng việc xây dựng một gia đình của riêng mình, em lại không như vậy. Em có thuộc nhóm các Phật tử cổ vũ cho việc ăn chay và tu tại gia?

Mỗi người có 1 quan niệm sống khác nhau, hạnh phúc khác nhau, riêng với em, cuộc sống gần gũi thiên nhiên, những niềm vui đơn giản từ tụi trẻ trong bản, từ việc đi rừng hái lượm, rong chơi ruộng bậc thang mỗi chiều… cũng đủ khiến em hạnh phúc rồi. Mà đã hạnh phúc rồi mình cứ tận hưởng thôi, không mong cầu điều gì quá xa xôi nữa (cười). Ăn chay với những thực phẩm mọc từ đất đối với em là điều tự nhiên, không bị gò bó theo tôn giáo nào. Trước khi đến làm việc ở Sapa em từng làm chủ một quán chay ở Hà Nội và đó là mối duyên đưa em đến với công việc hiện nay.

* Khi khách đến trú tại nhà nghỉ nơi em làm việc không thích ăn chay thì sao?

Mọi người cứ bảo Tâm An làm món ăn đặc sản người H’ Mong Sapa, thú thật ở đây chẳng có mắc khén, cũng chẳng có hạt dổi đâu… Món ăn hằng ngày, hằng bữa không thể thiếu ở đây có lẽ là món ớt nướng, giã ra với muối, rồi hòa nước chấm rau luộc, hoặc xào ớt lên với tí dầu, tí mỡ và ăn với cơm nóng… Người lớn trẻ em ở đây ăn đơn giản như vậy mà vẫn khỏe mạnh. Người dưới xuôi lên đây cứ đòi sơn hào hải vị, nào là gà nướng mắc khén, hạt dổi… rồi bảo là đặc sản người H’ Mong trên này… không đúng đâu. Nếu đã đến bản làng Ý Linh Hồ chơi, phải tập ăn thanh đạm 1 tí, hít thở không khí trong lành cho căng lồng phổi, thanh lọc cơ thể. Nếu khách đồng ý ăn chay thì em có rau luộc là rau rừng và rau bờ ruộng ăn cùng muối ớt… như thế là rất thương khách, lo cho sức khỏe của khách. Còn khách nào đòi gà, cá hồi, cá tầm, thịt nướng… thì bếp nhà em không có ạ.

Sống với mọi người: một trái tim ấm áp

“Pù lên bảo tai bà hơi ù ù, mình kiếm tra tai và phát hiện bà nhiều dáy tai quá. Rồi dặn bà ngồi thật yên để mình lấy dáy tai cho bà từng chút một, cố gắng lấy rất nhẹ nhàng để bà không đau. Lấy xong xuôi, tai đã sạch nhưng thấy bà cứ ngồi khóc, lấy khăn lau nước mắt liên tục, mình tưởng bà bị đau. Gọi A Thanh ra phiên dịch cho. Bà bảo: bà không có người con gái nào, nên không ai lấy dáy tai cho bà, đây là lần đầu tiên trong đời bà được con lấy dáy tai cho… Bà xúc động bà cứ ngồi khóc thôi… Ngày nào bà cũng chống gậy lên chơi, hôm mang bịch đậu, bịch gạo, cái bánh, cái kẹo, bát rau bà đã xào, nắm xôi bà đã nấu… rồi dúi vào tay mình. Mình đi chợ lại mua củ khoai, quả chuối… cho bà. Đấy, tình bà cháu chỉ đơn giản có thế nhưng thấy ấm áp vô cùng” (trích FB Tâm An)

“Hôm nào rảnh tôi lại xuống nhà anh Páo, anh Lao đun nước tắm cho tụi nhỏ, tụi nhỏ thích lắm, nhất là được cô kì cọ trong cái chậu to đùng. Tắm gội cho tụi nhỏ rất vui. Hôm nay Pù lên bảo giúp bà cọ lưng.” (trích FB Tâm An)

*Có vẻ như em không nề hà việc gì để giúp người dân trong bản, từ trẻ em đến người già?

Không phải ạ, họ giúp em nhiều đó chứ. Nếu không có tình thương của Pù, mấy đứa nhỏ và các anh chị trong bản, em sẽ khó sống được ở đây. Và những việc em làm chỉ là để cảm ơn họ mà thôi.

*Sống với dân bản, em học được ở họ điều gì?

Sự chia sẻ ạ. Nhà ai có việc thì mọi nhà khác đến giúp, như hôm em dời vườn rau ra chỗ mới, mọi người đều đến giúp. Nhà ai có cái gì ngon cũng chia ra mời mọi người. Niềm vui ở bản chỉ giản dị vậy thôi, cho nhau ngô khoai, giúp nhau làm việc rồi ngồi cùng nhau trò chuyện bên bếp lửa hay ngắm nhìn thung lũng ruộng bậc thang xanh mát và nghe gió thổi… Ngoài ra, em còn học được là trao đi tình yêu thương thì sẽ được nhận lại nhiều hơn. Nghe người ta bảo tìm kiếm hạnh phúc khó lắm, em thấy dễ vô cùng, vì chỉ đơn giản là cho đi yêu thương thì sẽ nhận lại được yêu thương. Như Pù hì hụi may khăn đội đầu cho em đi chơi tết, tụi nhỏ phụ em dọn dẹp, khuân vác củi…

*Nếu phải rời Sapa và đến nơi khác để sống, điều gì sẽ khiến em nuối tiếc nhất?

Nếu 1 ngày nào đó em rời Sapa có lẽ điều khiến em buồn nhất, nuối tiếc nhất và thương nhất là tụi nhỏ ở đây. Nghĩ đến phải xa chúng thôi là mắt tự dưng ướt rồi…

Có lẽ vì thương tụi nhỏ nhất mà Tâm An nấu đủ thứ món cho tụi nhỏ ăn, từ việc làm đậu hũ đến làm ice-cream, hì hụi may túi – nón bằng vải dệt nhuộm thủ công đem bán để lấy tiền mua máy làm bỏng ngô cho tụi nhỏ, xin mọi người balô cũ – sách cũ cho tụi nhỏ mang đi học…

Hạnh phúc với cuộc sống hiện tại là thành công

“Có lẽ ở mỗi giai đoạn cuộc đời, dù sai, dù đúng, đều dạy cho chúng ta những bài học, những giá trị để ta trưởng thành và nhìn nhận lại bản thân mình rõ hơn. Và đừng bao giờ cảm thấy hối tiếc vì năm tháng thanh xuân ngông cuồng ấy… Và biết đâu phải có những tháng ngày ngông cuồng như thế để có những ngày an nhiên như thế này…” (trích FB Tâm An)

“Nếu có ai hỏi tôi sao lại dũng cảm, sao lại dám buông bỏ 1 công việc thời thượng ở thành phố về rừng. Tôi nghĩ đó không phải là sự dũng cảm hay buông bỏ gì. Chỉ đơn giản tôi trở về nơi tôi đã thuộc về. Đó là rừng, là núi, là nơi tôi có thể hít hà cái không khí mát lành buồng phổi. Những tháng ngày ở thành phố, tôi chưa bao giờ thôi nghĩ về những trưa hè oi ả, bên gốc cây khơnia, bên dãy chưjangsin hùng vĩ, một tuổi thơ êm ả… Thế rồi tôi lạc trôi lên Tây bắc, có lẽ là đi tiếp hành trình còn dang dở những tháng năm tuổi trẻ của ba tôi… cho đến khi kết thúc để trở về” (trích FB Tâm An)

*  Nếu cần phải giới thiệu về mình trong vòng 100 chữ, em sẽ nói gì Tâm An?

Em thấy em bình thường ạ, hơi ngông, cũng có chút đành hanh, chút hiếu thắng, nhiều lúc dịu dàng nhưng cũng có lúc ghê gớm, nhiều lúc bốc đồng và làm việc cảm tính. Em khá nóng tính, với người chưa quen mấy thì ăn nói nhẹ nhàng còn với người quen rồi có khi sỗ sàng, có khi nói tục. Em chỉ làm những điều mình thích, chẳng hạn có thể quên ăn quên ngủ vì môn thiết kế web yêu thích nhưng chẳng thèm học hành cái môn mà em không ưa. Em muốn mọi người nghĩ em là chính em thôi, không thần tượng hoá lên.

* Nếu việc bán những sản phẩm organic và sống thuận tự nhiên không thành công, em còn dự án nào khác trong tương lai?

Em chưa có kế hoạch gì cho tương lai, đối với em cứ tận hưởng và hạnh phúc với giây phút hiện tại ở đây. Quan niệm thành công của mỗi người là khác nhau,  riêng với em sự thành công đó chính là cảm thấy hạnh phúc với cuộc sống của mình, mà hiện tại em đang cảm thấy hài lòng và hạnh phúc thì em đang thành công rồi đấy,  dù tiền chỉ đủ sống, không có nghề nghiệp nào chính thống… Em không hối hận với lựa chọn của mình (cười)

* Chị không tìm thấy sự tiêu cực và chán nản trong những tớt của em. Làm sao em giữ được tâm thế đó? Mỗi khi có điều gì bực bội hay chán nản, em sẽ làm gì?

Tất nhiên ai cũng có những lúc buồn và chán nản chứ. Đó là những cảm xúc rất bình thường của con người. Em cũng có những lúc như vậy nhưng nó qua rất nhanh. Chẳng hạn như sự coi thường của khách, chẳng hạn như có những người khách tìm đến chỗ em chỉ vì thích những clip em làm nhưng rồi họ chỉ chăm chăm lo chụp hình chứ chẳng ngó ngàng gì đến những đứa trẻ đáng yêu nơi đó. Những lúc buồn hay chán nản việc gì đó em thường chọn cách ngồi yên 1 mình, khi mình yên mình mới hiểu được điều gì thật sự khiến mình buồn và mới tìm được cách tháo gỡ nó. Mà nếu không có cách gì để tháo gỡ thì mình cứ làm thinh thôi… hoặc chạy ra chơi cùng tụi nhỏ, làm vườn, đi dạo ruộng bậc thang thì 1 xíu là hết. Năng lượng của thiên nhiên giúp mình chữa lành rất tốt những cảm xúc tiêu cực.

*Em thường hay kể về mẹ khi nấu một món ăn, thường kể về sự bao dung thông cảm của cha khi luôn ủng hộ con đường mà em chọn. Em có định trở về sống bên cạnh ông bà nơi quê nhà Đăk Lăk?

Học đại học ngành công nghệ thông tin và nhận bằng, em chẳng thấy hứng thú với mấy thứ mình học, tiền đổ vào đấy cũng chẳng ít. Đúng là chỉ khổ cha mẹ em luôn ủng hộ con gái. Khi bỏ công việc liên quan đến ngành đã học và xin vào Sài Gòn học thiết kế web,  cha mẹ cũng đồng ý cho em đi với những lời khuyên chân thành. Lúc nào em cũng cảm ơn ba mẹ đã tin tưởng và luôn ủng hộ một kẻ lông bông như em, dù chẳng biết mai mốt em lại xuất hiện lù lù ở đâu với bản tính lông bông của mình… Trước khi lên Tây Bắc em đã định trở về quê nhà rồi đấy vì chán cuộc sống đầy áp lực ở Hà Nội, nhưng khi nhận được lời đề nghị làm việc ở Sapa, em đã nói chuyện với cha và ông khuyến khích em đi vì ông đã từng có những năm tháng rất đẹp ở Tây Bắc.

…Hoá ra cô gái nhỏ mang dòng máu phiêu lưu của cha và cuộc sống xanh ở Tây Bắc của cô hiện nay là bước tiếp nối con đường cha cô từng đi qua lúc trẻ. Chúc cho em luôn giữ được tâm thế trong trẻo để bước tiếp trên con đường mình đã chọn, hiện vẫn đang là mơ ước của nhiều người vốn dĩ hàng ngày phải đối diện với những áp lực của đời sống đô thị nhưng không có can đảm rời bỏ. Sống xanh như em thật không dễ tí nào đâu Tâm An!

Thiên Thanh

Ảnh: Nhân vật cung cấp

Mời xem clip mới nhất của Tâm An – Bếp trên đỉnh đồi